W dniu 13 października 2022 roku, na podstawie Ustawy z dnia 9 lutego 2022 roku o zmianie ustawy Kodeks Spółek Handlowych i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 807) wchodzi nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych (dalej „ksh”), która wprowadza do Kodeksu nowy dział regulujący grupy spółek (holdingi). Nowe przepisy będą umieszczone w art. 211 do art. 2116. k.s.h.
Dotychczasowe przepisy Kodeksu spółek handlowych regulowały w sposób cząstkowy działanie grup spółek, ograniczając się m. in. do definicji spółki dominującej. Nowelizacja zmierza do uregulowania prawa holdingowego, co jest konieczne w dzisiejszych czasach na stale rozwijającym się rynku kapitałowym.
Wprowadzone przepisy dadzą możliwość podejmowania przez Zarząd decyzji biznesowych w interesie całej grupy kapitałowej.
Grupa Spółek – definicja i główne założenia
W rozumieniu nowych przepisów za grupę spółek uznaje się spółkę dominującą oraz spółkę zależną, które kierują się obok interesu spółki interesem grupy spółek. Wspólne działania nie mogą jednak zmierzać do pokrzywdzenia wierzycieli lub wspólników mniejszościowych albo akcjonariuszy mniejszościowych spółki zależnej. Zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie spółki zależnej podejmuje większością trzech czwartych głosów uchwałę o uczestnictwie w grupie spółek ze wskazaniem spółki dominującej. Uczestnictwo w grupie spółek ujawnia się w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej „KRS”). Oznacza to, że nawet w przypadku powiązania kapitałowego dwóch spółek, znowelizowane przepisy nie mają obligatoryjnego i automatycznego zastosowania. Konieczne jest podjęcie uchwały i wpis do KRS, aby można było korzystać z prawa holdingowego.
Nowelizacja wprowadza możliwość wydawania przez spółkę dominującą, wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki zależnej, jeżeli jest to uzasadnione interesem grupy spółek. Przepisy wprowadzające taką instytucję regulują także zasady wydawania poleceń. Zwrócić należy uwagę, iż spółka zależna można podjąć uchwałę o wykonaniu polecenia lub też o odmowie jego wykonania.
Ciekawym rozwiązaniem, na które należy zwrócić uwagę, jest przepis art. 215 ksh, zgodnie z którym Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator spółki zależnej nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia, w tym na podstawie art. 293, art. 300125 i art. 483 ksh.
Przepisy, które wejdą w życie w dniu 13 października 2022 roku przewidują także możliwość wyjścia ze spółki zależnej przez jej wspólników w ramach procedury przymusowego odkupu udziałów lub akcji spółki zależnej przez spółkę dominującą.
Z uwagi na to, że spółka dominująca może wydawać spółce zależnej wiążące polecenia, ustawodawca wprowadził także przepis, zgodnie z którym w przypadku bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek, spółka dominująca odpowiada za szkodę wyrządzoną wierzycielowi spółki zależnej, chyba że nie ponosi winy lub szkoda nie powstała w następstwie wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia. Nie wiadomo jednak jak przepis ten ma się do subsydiarnej odpowiedzialności Członka Zarządu spółki zależnej w przypadku niewypłacalności Spółki z o.o. (art. 299 k.s.h.), która powstała w wyniku wykonania polecenia spółki dominującej.
Podsumowanie
Jak to bywa zazwyczaj z nowelizacjami, mają one zarówno swoich zwolenników jak i przeciwników. W kontekście tej nowelizacji, trzeba powiedzieć, że była ona potrzebna aby uregulować prawo holdingowe, które do tej pory nie było w polskim systemie prawnym skodyfikowane w sposób całościowy. Czy jest to nowelizacja dobra, czas i orzecznictwo pokaże. Już na etapie projektu tej nowelizacji pojawiły się pewne wątpliwości i rozbieżności odnośnie poszczególnych zapisów. Praktyka wypracuje na pewno swoje rozwiązania.
Kancelaria Adwokacka Hindemith Nobis
adwokat Piotr Hindemith +48 501 563 240 piotr@hindemith.pl
adwokat Aleksander Nobis +48 792 010 008 aleksander.nobis@aadwokatura.pl
Stan prawny: 22 września 2022 roku
