W dniu 1 lipca 2023 roku weszła w życie duża nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzona ustawą z dnia 9 marca 2003 roku o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 roku, poz. 614). Nowelizacja ma co do zasady przyspieszyć postępowanie cywilne, które od lat boryka się z przewlekłością nawet najprostszych postępowań sądowych. Przedmiotowy artykuł przedstawia część najistotniejszych w naszej ocenie zmian w procedurze cywilnej.
Pierwszą istotną zmianą, która ma przyspieszyć postępowanie sądowe jest podwyższenie kwoty roszczeń majątkowych w sprawach, które rozpoznawane są przez Sąd Okręgowy. Do końca czerwca 2023 roku sprawy do 75.000 zł były rozpoznawane przez Sądy Rejonowe. Od 1 lipca 2023 roku Sadu Rejonowe będą zajmować się sprawami do 100.000 zł. Aktualne pozostaje wyłączenie, że do tych spraw nie zalicza się spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Drugą istotną zmianą jest wprowadzenie nowej instytucji pełnomocnika do doręczeń. Wcześniej kwestia ta nie byłą rozstrzygnięta w przepisach prawa. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 88 § 2 k.p.c. Pełnomocnictwo do niektórych tylko czynności procesowych może obejmować wyłącznie upoważnienie do odbioru pism sądowych. Pełnomocnictwa takiego można udzielić każdej osobie fizycznej (pełnomocnik do doręczeń). Pełnomocnik nie musi być profesjonalnym podmiotem (adwokatem), ale ustanowić można każdą osobę fizyczną (nawet osobę nie najbliższą). Podkreślić jednak należy, że osoba ustanawiająca takiego pełnomocnika może ponieść negatywne konsekwencje jego działania, w przypadku gdyby osoba taka nie poinformowała strony o odebraniu przesyłki.
Trzecią kluczową kwestią jest wprowadzenie art. 1281 k.p.c., który zawiera nowe obowiązki dla pełnomocników profesjonalnych wnoszących pisma do Sądu. Obecnie każde pismo wnoszone przez profesjonalnego pełnomocnika powinno zawierać wyraźnie wyodrębnione oświadczenia, twierdzenia i wnioski (w tym wnioski dowodowe). Nowelizacja niewątpliwie ma ułatwiać działanie Sądom, które nie będą musiały poszukiwać wniosków i poszczególnych twierdzeń w treści uzasadnienia pism. W przypadku nie wyodrębnienia tych składników pisma złożenie oświadczeń, twierdzeń i wniosków nie wywołuje skutków, jakie ustawa wiąże ze zgłoszeniem ich przez stronę. Co do skutków korzystania z tej instytucji przez Sądy będziemy musieli poczekać.
Czwartą kluczową kwestią jest opisywana zmiana dotycząca doręczeń komorniczych do podmiotów wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Do tej pory doręczenia komornicze w przypadku braku odbioru pierwszej przesyłki sądowej były dokonywane do takich podmiotów niezależnie od tego, że obowiązywał ich obowiązek aktualizacji wpisu w rejestrze. Pismo do takiej osoby doręcza się na adres do doręczeń wskazany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jeżeli stronie będącej przedsiębiorcą nie można doręczyć pierwszego pisma w sprawie w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających ze względu na nieujawnienie w tej ewidencji zmiany adresu do doręczeń, pismo to doręcza się na adres, pod którym strona zamieszkuje. Zmiana taka ułatwia prowadzenie postępowania przeciwko przedsiębiorcom. Nowelizacja nie wprowadziła jednak domniemania doręczenia do przedsiębiorcy pod adres ujawniony w rejestrze, tak jak ma to miejsce w przypadku spółek prawa handlowego ujawnionych w KRS.
Wprowadzone w dniu 1 lipca 2023 roku zmiany ocenić należy pozytywnie, mają one zdecydowanie przyspieszyć postępowanie cywilne i ułatwić Sądom szybkie orzekanie w sprawach. Przedmiotowy artykuł stanowi pierwszy z serii artykułów o nowelizacji Kodeku postępowania cywilnego.
Kancelaria Adwokacka Hindemith Nobis
adwokat Piotr Hindemith +48 501 563 240 piotr@hindemith.pl
adwokat Aleksander Nobis +48 792 010 008 aleksander.nobis@adwokatura.pl
Stan prawny: 10 sierpnia 2023 roku
