Korzystanie przez Członka Zarządu spółki kapitałowej z samochodu służbowego to całkowicie zrozumiały benefit dla reprezentanta Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo Spółki akcyjnej. Dla organów podatkowych zrozumiałe jest, że osoba taka pełni funkcję reprezentacyjną. Fiskus bierze jednak pod uwagę kwestię podatkową pod kątem podatku dochodowego od osób fizycznych i opodatkowania Członka Zarządu również pod kątem udzielanych mu benefitów w określonych sytuacjach.

Zgodnie z art. 12 ust. 2a ustawy z dnia 27 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 roku, poz. 1128, dalej „uPIT”) w przypadku korzystania z samochodu służbowego dla celów prywatnych przez pracownika konieczne jest ustalenie wartości nieodpłatnego świadczenia przekazanego przez pracodawcę pracownikowi. Wysokość świadczenia ustala się w zryczałtowanej wysokości 250 zł (dla samochodów o mocy silnika do 60 kW oraz stanowiących pojazd elektryczny lub wodorowy) lub 400 zł miesięcznie (dla samochodów innych, tj. posiadających moc silnika powyżej 60 kW). Przepis ten pozwala na proste i zryczałtowane rozliczenie bezpłatnego świadczenia udzielanego pracownikowi.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że ww. przepisy dotyczą wyłącznie osób zatrudnianych na podstawie umowy o pracę i nie mają zastosowania dla kadry menadżerskiej, która jest zatrudniona na mocy umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, których przychody z tego tytułu na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych są zaliczane do kategorii działalności wykonywanej osobiście (stosownie do art. 13 pkt 9 uPIT).

Dla takiej kategorii podmiotów ewentualny przychód rozliczany jest na odmiennych zasadach tzn. zasadach rynkowych, a przepis dot. rozliczania przychodu przy korzystaniu z samochodu na cele prywatne i rozliczenie przychodu ryczałtem, w rozumieniu art. 12 ust 2a uPIT, nie ma zastosowania. Rozliczenie przychodu na zasadach rynkowych wymaga wykorzystania stawek rynkowych wynajmu samochodu o analogicznym standardzie za pośrednictwem firmy zajmującej się wynajmem takich samochodów, czy to z zastosowaniem kilometrówki czy dziennej stawki za wynajem w zależności od okoliczności korzystania z samochodu służbowego.

W orzecznictwie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej ww. kwestia budzi spore wątpliwości pod kątem zaliczania do przychodów członków Zarządu. Oznacza to, że do kiedy samochód jest wykorzystywany na potrzeby służbowe nie ma konieczności rozliczania takiego przychodu.

Przede wszystkim rozważyć należy kwestię wykorzystywania samochodu służbowego na potrzeby służbowe. W takim wypadku organy oraz Sądy stoją na spójnym stanowisku, że udostępnienie członkowi Zarządu zatrudnionemu na zasadach umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze samochodu służbowego na potrzeby służbowe nie stanowi przychodu po jego stronie i nie wymaga rozliczenia na wcześniej opisanych zasadach rynkowych.

Oczywiście problematyczne jest określenie tego kiedy tak naprawdę członek Zarządu wykorzystuje samochód do celów służbowych, jednakże tutaj wymagana jest szczegółowa analiza stanu faktycznego sprawy, co jest niemożliwe na potrzeby niniejszego artykułu. Organy przyjmują co do zasady, że celem służbowym jest np. dojazd z miejsca zamieszkania do siedziby spółki, wyjazd służbowy członka Zarządu. Podkreślić należy, że dopiero najnowsze orzecznictwo – wydane co prawda na kanwie podatku VAT – pozwala na bardziej swobodne traktowanie kwestii dojazdów z miejsca zamieszkania do siedziby spółki (na bazie miejsca parkowania pojazdu) i zakwalifikowanie takich przejazdów jako korzystanie z samochodu służbowego dla celów służbowych.

Inną jednak kwestią jest wykorzystywanie przez członków Zarządu samochodów służbowych do celów prywatnych, w sytuacji w której nie można zastosować rozliczenia ryczałtowego jak dla pracowników. Podkreślić należy, że obecnie nadal nie wyklarowała się jednolita linia orzecznicza w tym zakresie i wszelkie wykorzystywanie samochodu służbowego dla celów prywatnych winno kwalifikować się jako przychód członka Zarządu z tytułu umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze i powinno opierać się na zasadach rynkowych ustalania tego przychodu. Jedynym ze sposobów – oprócz udostępniania samochodów służbowych bez ograniczeń i bez rozdzielania celów służbowych i prywatnych dla potrzeb ustalenia przychodu po stronie członka Zarządu – jest utworzenie w spółce zasad ewidencjonowania przejazdów takimi samochodami. Ewidencjonowanie jest jednak skomplikowane i wymaga dużego zaangażowania osób zainteresowanych.

Kancelaria zajmuje się optymalizacją i analizą zasad postępowania w spółkach pod kątem odpowiedzialności podatkowej Zarządu oraz spółki w zakresie opisywanego problemu.

Kancelaria Adwokacka Hindemith Nobis

adwokat Piotr Hindemith +48 501 563 240 piotr@hindemith.pl

adwokat Aleksander Nobis +48 792 010 008 aleksander.nobis@adwokatura.pl

Stan prawny: 21 marca 2022 roku